Κουρασμένοι και απηυδισμένοι είναι πλέον οι πολίτες των κρατών που κατακλύζονται από τον τουρισμό, ιδίως το καλοκαίρι. Το φαινόμενο του υπερτουρισμού αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο προκαλώντας ως άλλο ντόμινο πολλαπλά προβλήματα στις τοπικές κοινωνίες.
Ρύπανση, οικολογική καταστροφή, αλλοίωση του φυσικού τοπίου, καταπάτηση νόμων και βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αύξηση ατυχημάτων, κατάληψη παραλιών, εκτόξευση των τιμών σε εισιτήρια, ξενοδοχεία (χωρίς βέβαια καμία μέριμνα για τους ντόπιους) και εστιατόρια (με 12 ευρώ την χωριάτικη σαλάτα στην Ελλάδα), αύξηση των ενοικίων λόγω airbnb, αδυναμία να βρει κανείς σπίτι για τον ίδιο ή το προσωπικό της επιχείρησης του και βέβαια καμία απολύτως δυνατότητα να απολαύσει κανείς τον τόπο του. Για να μη μιλήσουμε για την ακόμη πιο σκοτεινή πλευρά: τις απειλές και τον εκφοβισμό του τοπικού πληθυσμού και των υπαλλήλων κρατικών φορέων, τη βία και τα ναρκωτικά.
Οι Ισπανοί πρωτοστατούν τώρα στις αντιδράσεις. Στη Μαγιόρκα, όπου συρρέουν εκατομμύρια τουρίστες από την κεντρική Ευρώπη κυρίως και την Αμερική, οι κάτοικοι γέμισαν τώρα τις παραλίες με ψεύτικες πινακίδες πως δήθεν δεν πρέπει να κολυμπάει ο κόσμος γιατί υπάρχουν τσούχτρες, ότι κάποιες παραλίες είναι κλειστές, ότι πέφτουν βράχια, ότι απαγορεύεται η πρόσβαση σε συγκεκριμένες τοποθεσίες κ.ά. προσπαθώντας να βρουν επιτέλους την ησυχία τους.
Δεν χρειάζεται παρά να κάνει κανείς μια βόλτα στην Οία την ώρα του ηλιοβασιλέματος ή να επισκεφθεί την Fontana di Trevi στην Ιταλία για να διαπιστώσει κανείς το μέγεθος του προβλήματος. Στη Σαντορίνη είναι πια σοβαρό θέμα το κυκλοφοριακό, και τα ατυχήματα στους δρόμους του νησιού που δεν έχουν σχεδιαστεί για τέτοια ροή κίνησης. Και βέβαια μπορεί συνέχεια να δίνουμε ως παράδειγμα τη Μύκονο και τη Σαντορίνη, αλλά ας μην ξεχνάμε πως κατά πόδας ακολουθούν όλα τα νησιά, ιδίως των Κυκλάδων.
Το "κίνημα της πετσέτας", με το οποίο οι κάτοικοι των νησιών διεκδικούν επιτέλους τις παραλίες από τα μπιτσόμπαρα που θησαυρίζουν, είναι το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε (θυμηθείτε και την εικόνα της καρέτα- καρέτα που δεν έβρισκε πού να γεννήσει σε μια παραλία καλυμμένη με ξαπλώστρες).
Είναι κάπως εύκολο να ζητωκραυγάζουμε για το "θαύμα του ελληνικού τουρισμού" χωρίς να έχει εκπονηθεί ένα σχέδιο για το πώς θα αντιμετωπιστεί ο υπερτουρισμός, αλλά και πού θα μείνει (και υπό ποιες συνθήκες) και όλο το εργατικό δυναμικό που δουλεύει νυχθημερόν σε τόσο δύσκολες συνθήκες στα νησιά. Το ίδιο ισχύει και για τη διαμονή των δασκάλων, των γιατρών, των νοσηλευτών και των αστυνομικών στα νησιά και στους τουριστικούς προορισμούς.
"Οι τουρίστες περιμένουν περισσότερες από δύο ώρες για να επισκεφθούν την Ακρόπολη στην Αθήνα", ανέφερε πρόσφατα το άρθρο του Associated Press. "Οι ουρές των ταξί στον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό της Ρώμης διαρκούν εξίσου πολύ. Και τόσοι πολλοί επισκέπτες συγκεντρώνονται γύρω από την πλατεία του Αγίου Μάρκου στη Βενετία που τα πλήθη σχηματίζουν μποτιλιάρισμα στις γέφυρες - ακόμη και τις καθημερινές".
"Τα παρθένα δάση, οι παραλίες και οι γραφικές μικρές πόλεις είναι μερικές φορές τόσο γεμάτες από κόσμο που οι επισκέπτες δεν έχουν άλλη επιλογή από το να ακολουθήσουν την κατεύθυνση του πλήθους. Τα μουσεία μπορεί να είναι τόσο μποτιλιαρισμένα που για να δει κανείς ένα δημοφιλές έκθεμα απαιτεί κρατήσεις που έχουν γίνει μήνες πριν. Και ακόμη και τότε, είναι δύσκολο να δει και να εκτιμήσει κανείς τα έργα τέχνης λόγω των ποσοτήτων ανθρώπων που τα περιβάλλουν" γράφει το Forbes.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού προβλέπει ότι μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας, η ροή των διεθνών τουριστών θα ξεπεράσει τα δύο δισεκατομμύρια κόσμου. Τώρα, οι Κυβερνήσεις όλων των τουριστικών χωρών καλούνται να λάβουν μέτρα.
Το παράδειγμα της Ιταλίας
Η Ιταλία απαγόρευσε τα μεγάλα κρουαζιερόπλοια στην ιστορική λιμνοθάλασσα της Βενετίας, έχει επιβάλει μέτρα στη Ρώμη για τον περιορισμό της πρόσβασης στη Φοντάνα ντι Τρέβι και τα Ισπανικά Σκαλοπάτια. Άρχισε επίσης να επιβάλλει τέλη εισόδου για την επίσκεψη στο Πάνθεον σε μια προσπάθεια να ελέγξει τα πλήθη και να προστατεύσει το διάσημο αρχιτεκτονικό θαύμα.
Στο μεταξύ υπηρεσία πολιτισμού των Ηνωμένων Εθνών προειδοποίησε για τους κινδύνους που αντιμετωπίζει η πόλη της Βενετίας λόγω του μαζικού τουρισμού και της κλιματικής αλλαγής και συνέστησε να συμπεριληφθεί στον κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς σε κίνδυνο.
Από τον Ιούνιο, η πόλη της Φλωρεντίας απαγορεύει τις νέες βραχυπρόθεσμες ιδιωτικές μισθώσεις διακοπών στο ιστορικό της κέντρο, το οποίο αποτελεί προστατευόμενο μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς της Unesco.
Στο Πορτοφίνο, μια από τις πιο γοητευτικές παραθαλάσσιες πόλεις της χώρας στην ιταλική Ριβιέρα, η τοπική κυβέρνηση θέσπισε νομοθεσία για να αποθαρρύνει τους τουρίστες που παραμένουν για selfies στις "ζώνες απαγόρευσης αναμονής", οι οποίες περιλαμβάνουν τα πιο φωτογενή hotspots. Τα πρόστιμα φτάνουν τα 275 ευρώ, αναφέρει το BBC.
"Ο δήμαρχος του Portofino, Matteo Viacava, δήλωσε ότι το "άναρχο χάος" δημιουργήθηκε από τους τουρίστες που σταματούσαν για να βγάλουν φωτογραφίες και είχε ως αποτέλεσμα μαζικά μποτιλιαρίσματα και αποκλεισμένους δρόμους".
Όπως εξηγεί ο Guardian, τα μέτρα αυτά "είναι από τα πιο πρόσφατα σε μια σειρά δρακόντειων αποφάσεων που έχουν υιοθετηθεί από τα ιταλικά συμβούλια για να αντιμετωπίσουν τα κοπάδια των παραθεριστών: πρόστιμα ύψους 2.500 ευρώ για το περπάτημα στα μονοπάτια πάνω από τα Cinque Terre (πέντε χωριά στη Λιγουρία) με σαγιονάρες ή σανδάλια- απαγορεύσεις για κατανάλωση σνακ έξω στο κέντρο της Βενετίας ή σε τέσσερις κεντρικούς δρόμους της Φλωρεντίας- πρόστιμο 250 ευρώ απλώς και μόνο για το κάθισμα στα Ισπανικά Σκαλοπάτια της Ρώμης.
Το παράδειγμα της Ισπανίας
Ένας από τους πιο δημοφιλείς προσκυνηματικούς προορισμούς, το Σαντιάγκο ντε Κομποστέλα σχεδιάζει να θεσπίσει τουριστικό φόρο ως μέσο καταπολέμησης του υπερτουρισμού. "Με την πόλη να δέχεται περισσότερους από 300.000 τουρίστες καθώς και προσκυνητές κάθε χρόνο, οι αρχές δεν θέλουν πλέον το Σαντιάγκο ντε Κομποστέλα να είναι ένα "θεματικό πάρκο"", αναφέρει το Schengenvisa. Οι τοπικοί αξιωματούχοι σχεδιάζουν επίσης να θέσουν ελέγχους στον αριθμό των τουριστών στο ιστορικό κέντρο της πόλης.
Στη Μαγιόρκα, η οποία μετά την Ίμπιζα είναι το πιο hot spot των Βαλεαρίδων νησιών, γίνεται εστία αντιτουριστικών διαμαρτυριών:"Η Μαγιόρκα χτυπάει πάτο!" γράφει η εφημερίδα The Mallorca Daily Bulletin σε άρθρο της για την οργή των κατοίκων της περιοχής για τις σχεδόν γυμνές τουρίστριες που περιφέρονται στα καταστήματα και τους δρόμους των γραφικών κωμοπόλεων.
Στην Ίμπιζα, μια ομάδα ακτιβιστών μελών του κινήματος "Futuro Vegetal" έβαλε στο στόχαστρο ένα σούπερ γιοτ αξίας 300 εκατομμυρίων ευρώ αυτόν τον μήνα. Ψέκασαν με κόκκινη μπογιά το μεγα-γιοτ Kaos που ανήκει στη Νάνσι Γουόλτον Λόρι, την δισεκατομμυριούχο κληρονόμο της εταιρείας Walmart.
Επίσης, έριξαν μαύρη μπογιά στα κεράσια της διάσημης ντισκοτέκ Pacha, εισέβαλαν με πανό στο πολυτελές παραλιακό κλαμπ Blue Marlin στην Cala Jondal, στόχευσαν ένα ιδιωτικό τζετ στο αεροδρόμιο της Ίμπιζα και έβαψαν με σπρέι μια Lamborghini.
Και με πληροφορίες από το Forbes
