"Αρώματα, φως, μέταλλα,/είναι μικρά πλεούμενα που ταξιδεύουν/προς τα νησιά σου που με περιμένουν"

Ο Πάμπλο Νερούδα, η μούσα του, Ματίλδε, το Κάπρι. Μια συλλογή ποιημάτων που γιορτάζει τον έρωτα και όλες τις δυνάμεις της φύσης. Αφορμή, η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης.

Λίγες συλλογές παντρεύουν με τέτοιο πάθος τον έρωτα με την ποίηση όσο τα "Ερωτικά Ποιήματα" του Πάμπλο Νερούδα (εκδ. Πατάκη), του βραβευμένου με Νόμπελ Λογοτεχνίας ποιητή που, σύμφωνα με τον Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, υπήρξε "ο μεγαλύτερος του εικοστού αιώνα σε όλες τις γλώσσες".

Η πλειονότητα των "Ερωτικών Ποιημάτων" του γράφτηκε στο Κάπρι, στο μεσογειακό παράδεισο που μοιράστηκε με την τρίτη σύζυγο και αγάπη της ζωής και μούσα του, Ματίλδε Ουρούττια.

Επτά χρόνια νεότερή του, η Ματίλδε είχε γεννηθεί στην ίδια περιοχή της Χιλής με τον Νερούδα, την οποία ωστόσο είχε εγκαταλείψει φιλοδοξώντας να γίνει τραγουδίστρια και ηθοποιός. Η σχέση τους εξελίχθηκε τα πρώτα χρόνια της εξορίας του Νερούδα στην Ευρώπη, ενώ ο ποιητής ήταν ακόμα παντρεμένος με τη δεύτερη σύζυγό του, Ντέλια ντελ Καρίλ. Την κράτησαν κρυφή για πάνω από μια δεκαετία, ανταλλάσσοντας ανεπίσημα αιώνιους όρκους στο Κάπρι, οι οποίοι επισημοποιήθηκαν το 1966, μετά την επιστροφή του Νερούδα στη Χιλή και το διαζύγιό του από την Ντελ Καρίλ.

Η Ματίλδε παρέμεινε στο πλευρό του μέχρι το θάνατό του, το 1973, από καρκίνο. Δεν τον εγκατέλειψε ούτε όταν εκείνος, αιωνίως ερωτευμένος με τον έρωτα, σύναψε σχέση με την τριαντάχρονη ανιψιά της, Αλίσια, την οποία φιλοξένησαν για ένα διάστημα στο σπίτι τους στο Ίσλα Νέγρα. Δικαιωματικά, το τελευταίο του ποίημα, με τίτλο "Το τέλος", όπως και πολλά ακόμα που είχαν προηγηθεί, το αφιέρωσε στη Ματίλδε.

Το παρακάτω ποίημα ονομάζεται "Αν με ξεχάσεις" και προέρχεται από τη συλλογή "Ερωτικά Ποιήματα":

Ένα

θέλω να ξέρεις.

Ξέρεις πώς είν’ αυτό:

κοιτάζω

το κρυστάλλινο φεγγάρι, το κόκκινο κλαδί

του αργού φθινοπώρου στο παράθυρό μου,

αγγίζω

πλάι στη φωτιά

την ατάραχη στάχτη

ή το ρυτιδωμένο σώμα του ξύλου,

κι όλα με φέρνουν σε σένα,

λες και ό,τι υπάρχει,

αρώματα, φως, μέταλλα,

είναι μικρά πλεούμενα που ταξιδεύουν

προς τα νησιά σου που με περιμένουν.

Ωστόσο,

αν λίγο λίγο πάψεις πια να μ’ αγαπάς

θα πάψω κι εγώ να σ’ αγαπώ λίγο λίγο.

Κι αν ξαφνικά

με ξεχάσεις

μην ψάξεις να με βρεις,

θα σ΄ έχω λησμονήσει.

Αν θεωρείς ότι κρατάει πολύ κι είναι τρελός

ο άνεμος από σημαίες

που περνάει απ’ τη ζωή μου

κι αποφασίσεις

να με αφήσεις στην όχθη

της καρδιάς που έχω ρίζες,

σκέψου

πως εκείνη τη μέρα,

την ώρα εκείνη

θα σηκώσω τα χέρια

και θα βγουν οι ρίζες μου

για να βρούνε άλλη γη.

Όμως

αν κάθε μέρα,

κάθε ώρα,

νιώθεις προορισμένη για μένα

με γλυκύτητα αψεγάδιαστη.

Αν κάθε μέρα ανεβαίνει

ένα λουλούδι στα χείλη σου για να με βρει,

αχ αγάπη μου, αχ δικιά μου,

μέσα μου όλη τούτη η φωτιά θα επαναλαμβάνεται,

μέσα μου τίποτα δε θα σβήσει ούτε θα ξεχαστεί,

η αγάπη μου τρέφεται από την αγάπη σου, αγαπημένη,

κι όσο θα ζεις θα είναι μες στην αγκαλιά σου

χωρίς απ’ τη δική μου να φεύγει.