«Το παραδοσιακό χαμάμ -και όχι η σάουνα ή το ινστιτούτο καλλονής- σε μια αμερικανική πόλη έχει γίνει τόπος συνάντησης γυναικών διαφορετικών χαρακτήρων, ηλικιών και βιωμάτων. Με το πρόσχημα της χαλάρωσης, συναντώνται συχνά και εκμυστηρεύονται πράγματα που δεν θα τολμούσαν σε ανθρώπους του άμεσου περιβάλλοντος τους». Αυτό είναι το στόρι του βιβλίου «Χαμάμ Γυναικών» της Νταν Νελ, το οποίο θέτει το χαμάμ ως φόντο της «απελευθέρωσης» της γυναικείας ψυχολογίας. Γιατί χαλαρώνουμε μέσα στους ατμούς; Πόσα μυστικά μπορεί να κρατήσει το μάρμαρο; Γιατί οι χνουδωτές πετσέτες αντικαθιστούν την ζεστή αγκαλιά; Η φωλιά του χαμάμ είναι υγρή και γεμάτη μυστικά. Μυστικά ευεξίας, περιποίησης και ίασης.
Η Νάγια Κούρτη έχει ασχοληθεί για πολλά χρόνια με τη διαχείριση κατασκευής έργων ως project manager, καθώς και με αρχιτεκτονική εσωτερικών χώρων ως ελεύθερος επαγγελματίας. Τώρα είναι η γενική διευθύντρια και μία εκ των τριών συνιδιοκτητών του Hammam baths. Μαζί με τον Σταμάτη Κούρτη και την Ξένια Κόλλια «τρέχουν» τo Hammam, το αθηναϊκό αβαείο της χαλάρωσης. Την ρωτάω για την ιστορία του χαμάμ, ενώ απολαμβάνω τη γλύκα του λουκουμιού/μπουκίτσα/φίλεμα και κατεβάζω μια γουλιά από το ροδομύριστο τσάι μου. «Το χαμάμ έχει τις ρίζες του στην αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή εποχή. Μία συνήθεια που γοήτευσε και διαδόθηκε σε πολλούς πολιτισμούς της μεσογειακής λεκάνης στο πέρασμα του χρόνου. Εστιάζει στο στοιχείο του νερού, ενώ η ομορφιά, η ευεξία, η εξισορρόπηση της σωματικής και ψυχικής υγείας -που αποτελούσαν στοιχεία της φιλοσοφίας των λουτρών σε όλους τους πολιτισμούς- παραμένουν στο επίκεντρο της διαδικασίας. Η επίσκεψη στο χαμάμ είναι μια απόδραση από την καθημερινότητα. Μια στιγμή ηρεμίας, μία διαδικασία που μπορεί να γίνει ένα “βαθύ” βίωμα. Είναι μία ευχάριστη “έξοδος”, ένα εντυπωσιακό θέαμα, ψυχαγωγία, αλλαγή σκηνικού, αλλά και χαλάρωση με την πλήρη έννοια του όρου» λέει και από το μυαλό μου περνάει εκείνη η καταπληκτική ιδέα για ένα bachelotte πάρτι που άκουσα πρόσφατα: η νύφη και οι φίλες της αντί για κάποια σαχλή βραδινή έξοδο θα πήγαιναν για ομαδική, μεσημεριανή περιποίηση στο Hammam.
«Γοητευμένη πάντα από τα χαμάμ, την επαφή με το νερό, την απόλυτη αίσθηση καθαριότητας και φυσικά τη ανάταση του πνεύματος που σου προσφέρει, σκέφτηκα πόσο κρίμα είναι να έχουμε χάσει αυτήν την αίσθηση από την καθημερινότητα μας. Γνωρίζοντας πάντα ότι δεν θα είναι καθόλου εύκολο, ξεκίνησα δειλά αλλά με σταθερά βήματα την επαναφορά αυτής “πολυτέλειας” στην καθημερινότητα μας, επιλέγοντας το κέντρο της πόλης, το Θησείο συγκεκριμένα ώστε να ξεκινήσει την λειτουργία του το πρώτο χαμάμ της Αθήνας» εξηγεί η Νάγια.
Το αίμα κυκλοφορεί πιο γρήγορα, δηλαδή δημιουργείται ένας τεχνητός πυρετός στο σώμα
«Γιατί το χαμάμ θεωρείται ο βωβός γιατρός της καθημερινότητας;» συνεχίζω τις ερωτήσεις, χωρίς να θυμάμαι καν που το έχω διαβάσει αυτό. «Πέρα από τα πολλά οφέλη του χαμάμ -ευεξία, καθαριότητα, αποτοξίνωση, κλπ-, το χαμάμ θεωρείτο ο βουβός γιατρός της καθημερινότητας, διότι λόγω της παραμονής σε συνθήκες ζέστης και υγρασίας, το αίμα κυκλοφορεί πιο γρήγορα, δηλαδή δημιουργείται ένας τεχνητός πυρετός στο σώμα, με αποτέλεσμα την άμεση τόνωση του ανοσοποιητικού» μου λέει και η φράση «πυρετός στο σώμα» με κάνει να ανατριχιάσω ευχάριστα, σαν ρίγη πυρετού χωρίς δέκατα, όμως.
«Είναι καλό κανείς να γνωρίζει πως το χαμάμ είναι μεικτό όλες τις μέρες εκτός από τις Τρίτες που είναι μόνο για γυναίκες. Όλοι οι επισκέπτες φορούν πάνω από το μαγιό τους την στολή του χαμάμ, το πεστεμάλ, την ειδική πετσέτα και τα τσόκαρα τα οποία φυσικά παρέχουμε εμείς. Επίσης προτείνουμε να έχει κάνει κανείς κράτηση, ώστε να υπάρχει διαθεσιμότητα του χώρου και των μασέρ» συνεχίζει η Νάγια περιγράφοντας το πρωτόκολλο του χαμάμ. Η ιεροτελεστία των λουτρών είναι, άλλωστε, συνυφασμένη με το μυστήριο τους.
Όλοι οι επισκέπτες φορούν πάνω από το μαγιό τους την στολή του χαμάμ, το πεστεμάλ, την ειδική πετσέτα και τα τσόκαρα τα οποία φυσικά παρέχουμε εμείς.
Ανοίγω το μπουκάλι του αφρόλουτρου, από τη σειρά των προϊόντων Hammam και λιώνω. Νιώθω την επιθυμία να λούσω τα μαλλιά μου. Να μου λούσουν τα μαλλιά μου, ξορκίζοντας τις μαύρες σκέψεις. Μόνο φως αναδύεται από αυτό το μέρος, κι ας υπάρχουν σημεία χωρίς το παραμικρό παράθυρο.
Ρωτάω τη Νάγια εάν έχει κάποιο αστείο περιστατικό να θυμηθεί από κάποιον πελάτη. «Νομίζω το πιο αστείο είναι το πριν και το μετά. Το πώς έρχεται κάποιος στον χώρο, πιεσμένος από την καθημερινότητα και τους γρήγορους ρυθμούς που δυστυχώς όλοι μας έχουμε υιοθετήσει και το πώς φεύγει κανείς απόλυτα χαλαρωμένος, ήρεμος και αναζωογονημένος, έτοιμος να αντιμετωπίσει ξανά τους έντονους ρυθμούς, αποφορτισμένος από οτιδήποτε αρνητικό και εφοδιασμένος με θετική ενέργεια. Τα ωραιότερα σχόλια είναι πάντα αυτά που σε κάνουν να καταλάβεις ότι έχεις επιτύχει το στόχο, που δεν είναι άλλος από το να μεταδόσεις την μαγεία του χαμάμ. Το “σας ευχαριστούμε πολύ για τις μοναδικές στιγμές που μας χαρίσατε” και το “θα ξανάρθουμε σίγουρα” είναι η επιβεβαίωση της σκληρής δουλειάς μας και το γεγονός ότι ξαναέρχονται είναι η καλύτερη ανταμοιβή».
«Ποια θεραπεία σας έχει αγαπήσει πιο πολύ ο κόσμος;». Η ερώτηση μου κρύβει από τη μία την περιέργεια του ρεπορτάζ, αλλά από την άλλη είναι καθαρά ωφελιμιστική. Να γνωρίζω τι θα ζητήσω όταν θα κλείσω ραντεβού, εκτός δουλειάς. «Το “Αλί-Μαμά” χαμάμ είναι η πιο δημοφιλής υπηρεσία, ειδικά για όσους έρχονται πρώτη φορά. Είναι ένας συνδυασμός βαθιάς απολέπισης με τον κετσέ (το γάντι), πλύσιμο με την βούρτσα λιναριού και ανακουφιστικού μυοχαλαρωτικού μασάζ με διατάσεις. Η υπηρεσία ολοκληρώνεται με λούσιμο και ανακουφιστικό μασάζ κεφαλής. Φυσικά οι επισκέπτες που έρχονται συχνά θέλουν να αλλάζουν υπηρεσίες ώστε να τις δοκιμάσουν όλες» περιγράφει η Νάγια και πριν με αποχαιρετήσει δίνει μια συμβουλή στον άγνωστο που δεν έχει κάνει ποτέ χαμάμ στη ζωή του και δεν γνωρίζει τι χάνει: «Όσες όμορφες λέξεις και να βρούμε για να περιγράψουμε το χαμάμ, δεν είναι αρκετές ώστε να αντιληφθεί κανείς στο 100% αυτήν την ιεροτελεστία, οπότε η καλύτερη συμβουλή που θα μπορούσαμε να δώσουμε είναι απλά να το δοκιμάσει». Κανείς δε θα βρεθεί να μας κατηγορήσει για εγωισμό εάν προσφέρουμε την πολυτέλεια της φροντίδας στον εαυτό μας. Ουδείς.
